Kiedy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika następuje wówczas, gdy wręczy on pracodawcy stosowne oświadczenie. Jest to więc szczególny sposób zakończenia stosunku pracy, który określa się jako natychmiastowy. W jakich przypadkach pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia? Jakie są tego skutki? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury!

W jakich przypadkach możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika?

Pracownik ma prawo rozwiązać umowę o pracę (na czas określony, nieokreślony czy na okres próbny) bez zachowania okresu wypowiedzenia w dwóch przypadkach, które określa art. 55 kodeksu pracy:

• „§ 1 Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe”

• „§ 1¹ Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (…)”

Rozwiązanie umowy w trybie natychmiastowym przez pracownika – jaką powinno mieć formę i ile jest czasu na złożenie oświadczenia?

Pracownik powinien złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Ma na to miesiąc od dnia, w którym dowiedział się, że pracodawca ciężko naruszył obowiązki wobec niego. Co ważne, jeśli dojdzie do sporu sądowego, to pracownik będzie zobowiązany wykazać, że dochował tego terminu.

Jakie są skutki rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika?

Jeśli pracownik rozwiązuje umowę o pracę z powodu dopuszczenia się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec niego, wówczas pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje zaś w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Odszkodowanie to jest należne pracownikowi z mocy prawa, jeśli rozwiązał on umowę o pracę w trybie natychmiastowym i było to uzasadnione ciężkim naruszeniem przez pracodawcę podstawowych obowiązków wynikających ze stosunku pracy. By uzyskać odszkodowanie, pracownik nie musi składać żadnego dodatkowego wezwania do jego wypłaty. Warto jednak dodać, że pracodawca może odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli nie zgadza się z uzasadnieniem pracownika. W takim przypadku pracownik zmuszony jest dochodzić wypłaty odszkodowania na drodze sądowej.

Co więcej, pracodawca, który uważa, że pracownik złożył wypowiedzenie umowy o pracę z nieuprawnionych powodów, może żądać od niego odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, który dotyczyłby danego pracownika i ma prawo złożyć w tej sprawie pozew do sądu pracy.

W związku z tym, że na skutek złożenia przez pracownika oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia następuje natychmiastowe rozwiązanie stosunku pracy, pracodawca zobowiązany jest jeszcze tego samego dnia wystawić pracownikowi świadectwo pracy. Tak więc nie obowiązują go wówczas prawa pracownika na wypowiedzeniu.